Vergi, ekonomik birimlerden siyasi cebir altında ve karşılıksız devlete kaynak (para) olarak aktarılmasıdır. ( Vikipedi )
Kamu hizmetlerine harcanmak üzere devletin, yerel yönetimlerin yasalara göre doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak, hizmetlerin fiyatları üstüne ekleyerek vatandaşlardan temin ettiği mali kalemlerin parasal toplam tutarıdır.
***
Kamu, vergisel alanlarda meydana getirdiği çeşitlilik sayesinde, kamusal gelirlerin artışını amaçlamaktadır.
Adaletli ve optimum vergi sistemi, kamu tarafı içinde, vatandaş açısından da vergi sorumluluğu ve bilinci ortaya koyabilmektedir.
Ancak, üretim ve istihdam odaklı işlemeyen iktisadi programlar, ağır vergi yükleri, doğrudan vergilerin çeşitliliğinin artması vergi uyuşmazlığı, vergiden kaçınma ve vergi kaçakçılığı şeklinde ortaya çıkan, kayıtdışı ekonomi sorunsallığını ortaya koymaktadır.
Vergi türü çeşitliliğinin artırmak suretiyle ekonomide ve maliyede başarı beklemek, geçici bir süreçtir ve sonucu olmayacaktır.
Yapılacak hususlar bellidir:
• Milli ve yerli ekonomi temelli maliye politikalar
• Üretim ve istihdam artırıcı iktisadi politikalar ortaya konulması gerekmektedir.
• Eğitim ve öğretim içeriğini milli unsurlara dayalı, üretim ve tasarruf konulu sistem haline getirmektir.
• Tarımı ve hayvancılığı cazip hale getirecek düzenlemelerin tartışılması ve icraata konulmasıdır.
• Devletin her kademesinde tasarrufu esas alan tedbirlerin alınması, devlet millet işbirliği sağlanarak, tasarruf kültürünün oluşturulması ve bunun kalıcı hale gelmesidir.
• Temel gıda ürünlerinde, zorunlu tüketim araçlarında ve konut piyasasında, kontrol edilebilir, sabit fiyat uygulamasının ortaya konulmasıdır. ( Konutlarda rayiç bedel üzerinden kira fiyatlarının ve satış fiyatlarının belirlenmesi )
Vergi reformları, vergi afları kısa vadede sonuç ortaya koyan, tabiri caizse, günü kurtaran geçici çözümlerdir.
Adaletli ve sürekli, günümüz ekonomisi ve günümüz maliyesine uygun vergi sistemi yapılması elzemdir.
Sözün özü, meselenin izahati özetle bellidir:
Milli ve yerli temelli, üretim ekonomisi kesin ve kalıcı bir çözümdür.
Maliye Bilimi Uzmanı
Fikret Deniz ATÇEKEN